خبرگزاری مهر، گروه استانها –احسان صالحی نیا: مجلس مخالف افزایش قیمت بنزین است و در نتیجه سهمیهبندی فعلاً منتفی شده است این را یکی از اعضای کمیسیون انرژی مجلس دهم میگوید اما چرا دولتیها هنوز در فکر افزایش قیمت بنزین هستند تا اصلاح قیمتها و سیاستهایی که بتواند بنزین را از حالت کنونی خارج کند سیاستهایی مانند کنترل قاچاق آن؛
ابتدا باید گفت با این میزان از وابستگی که اقتصاد و زندگی مردم ایران اسلامی به بنزین و حاملهای سوختی دارد این باور که اگر قیمت بنزین گران شود پس مصرف آن کاهش مییابد، اشتباه است از سوی دیگر دولت پیش از هر اقدامی باید توضیحات لازم را ارائه کند که قرار است این افزایشها و یا سهمیه بندی ها و یا هر مورد دیگر به چه شکلی انجام شود؟
یک طرح غیر شفاف
قطعاً سهمیهبندی بنزین به کاهش مصرف منجر نخواهد شد این را هر دانشجوی کارشناسی اقتصاد هم میداند اما موضوع مهمتر اینکه گران شدن حاملهای انرژی قطعاً در شرایط فعلی منجر به افزایش تورم و رکود خواهد شد و این نظر مجلس شورای اسلامی نیز محسوب میشود. از سوی دیگر مجلس میگوید دولت اگر بخواهد قیمت حاملهای انرژی را افزایش دهد باید متمم بودجه به مجلس ارائه کند نه اینکه با یک شیوه غیر شفاف و بازی با برخی کلمات مانند سهمیه بندی، اصلاً قیمتها و … تصمیمی انفرادی بگیرد.
اما در اینجا قرار است بر روی این فرضیه صحبت کنیم که اصلاً افزایش قیمت بنزین به درد دولت در برهه کنونی میخورد؟ قیمت بنزین باعث خواهد شد که یک شوک به اقتصاد کشور وارد شود اما درآمد بیش از ۲۰ تا ۲۵ هزار میلیارد تومانی (تخمین بر اساس گفتههای دولتیها) را به صورت خرد به جیب دولت هدیه میدهد بنابراین خیلی نمیتواند کارایی لازم را برای دولت داشته باشد.
گرانی و فاصله طبقاتی
از سوی دیگر بیشترین مصرف کننده بنزین کشور قشر متوسط جامعه هستند که افزایش قیمت این کالای اساسی بر زندگی آنان تأثیر میگذارد که متأسفانه باعث افزایش شکاف فقر میشود مگر میتوان در کشور گفت کسانی که درآمدشان زیر یک میلیون و ۵۰۰ هزار تومان است بنزین را ۵۰۰ تومان و کسانی که درآمدشان بالای پنج میلیون تومان است بنزین را چهار هزار تومان بخرند!
اگر دولت میخواهد که مقابل مصرف بی رویه بنزین، واردات آن و خروج ارز از کشور و همچنین قاچاق سوخت را بگیرد راهکار آن افزایش قیمت بنزین نیست تنها این افزایش قیمت باعث سقوط افراد بیشتری به زیرخط فقر خواهد شد.
از سوی دیگر افرادی که معتقد هستند گرانی باعث عدم مصرف میشود نگاهی به محصولاتی چون رب گوجه فرنگی، گوشت و لبنیات و … کنند. آیا با چندین برابر شدن قیمت این اقلام مصرف آنها کاهش یافته است؟ نکته قابل توجه که در تئوری محمد علی باقری از جمله اساتید دانشگاه تربیت مدرس دیده میشود این است که افزایش قیمتها در برهه کوتاه شاید تأثیر بر مردم بگذارد اما به واسطه تجربه زیادی که مردم در نوسانات قیمت دارند، پس از مدتی عادی میشود و این اصلی است که نمیتوان آن را نادیده گرفت.
ضرورت یافتن راههای جدید
افزایش قیمت در کشوری موجب کاهش مصرف میشود که نوسان قیمت وجود ندارد و افزایش قیمت یک پدیده خاص و توجیه ناپذیر و در عین حال منحصر به فرد محسوب میشود نه در ایران که رب گوجه فرنگی یکباره چند برابر گران میشود و ساعتی بعد دوباره ۲۰ درصد بر روی قیمت گران شده میرود! در نتیجه آن کسانی که میگویند با افزایش قیمت مصرف پایین میآید به نظر سادهانگارانه میاندیشند.
به نظر میرسد افزایش بنزین جز فشار بر روی اقشار پایین دست جامعه مزیت دیگری نخواهد داشت نه درآمدهای ناشی از این افزایش به درد دولت میخورد و نه میتواند مشکلی را رفع کند در نتیجه دولت ابتدا باید به سیاستهای پایاپای در حوزه انرژی تن دهد، سپس رویه خود در زمینه سازمان محیط زیست را تغییر دهد و بعد از آن عزم جدی در مقابله با قاچاق سوخت داشته باشد تا مشکلات کمی کاهش یابد.
امروز دولت آنقدر که بر روی قیمت بنزین وقت صرف میکند اگر بر روی عدم وابستگی به آن کار میکرد امروز نتایج بهتری را شاهد بودیم متأسفانه با روی کار آمدن کلانتری در سازمان محیط زیست اندک امید دوست داران طبیعت نیز برای تصمیمات بزرگ از بین رفت چرا که وی در همان ابتدای کار طرح مدارس محیط زیستی را تعطیل اعلام کرد طرحی که پایه آن پرورش نسلی بود که به دور از سوختهای فسیلی به دنبال ایرانی سبز بودند.
*دانش آموخته اقتصاد
نظر شما